Makam: Bir ahenk, bir kalıp, birbirini takip eden 8-9 notadan oluşan ses kalıplarıdır.

Bilmemiz gereken 5 şey:
1- Durak
2- Güçlü
3- Yeden
4- Donanım
5- Seyri

1- Durak: Makamın bittiği nota, ses. Karar sesi de denir. 1. Duraktır. Pes seslerin durağı denebilir.
Makam zorunda olmamakla birlikte genel olarak bu sesten yani durak sesinden başlar. Ama kesinlikle bu seste biter.

2- Güçlü: Makamın 2. durağıdır. Tizlerin durağıdır. 4'lü 5'li nota guruplarının birleşim noktasıdır.

3- Yeden: Durağı destekleyen durağın bir nota altındaki notadır. Karara gitmeden önce kısa bir süre uğranır.

4- Donanım: Portede yani dizek üzerinde notaların birbirine olan uzaklıkları ile oluşan notaların arızaları yani bemol mü naturel mi diyez mi basılacağını belirtilir. Eserin makam arızalarının sembolleri, usulü ve hızını belirten ritim değeri yazılır.

İki nota arasında 9 koma yani aralık vardır. La ile Si arasında 9 koma vardır. yi pes basmak istiyorsa bizden la ya yaklaştırarak basıyoruz. Bir notayı Pesleştiren yani alttaki notaya yaklaştıran arızalara(ara seslere) bemol, üstteki notaya yaklaştıran yani tizleştiren arızalara diyez diyoruz. Ne kadar tizleşip pesleşeceğini semboller ile anlayabiliyoruz. b işareti bemol demektir.

1 Koma d
4 Bakiye ♭ tek çizgili
5 Küçük Mücenneb ♭ ♯
8 Büyük Mücenneb b çift çizgili
9 Tanini bb

Arızası olmayan notaya bekar nota denir. Yalın, tek.

Oktav: Bir notanın, bir sesin 8. sesine onun oktavı denir. Pes la'nın oktavı tiz lâ'dır.
(Gam: 5 tam 2 yarım notadan oluşan ses dizesidir.

8 nota arasında 7 aralık mevcuttur. Bu aralıkların hepsi birbirine eşit değildir.

Do Re Mi Fa Sol La Si Do

1-Do Re arası tam sestir. 9 Komadır.
2- Re Mi arası tam sestir. 9 Komadır.
3- Mi Fa yarım sestir. 5 Komadır.
4- Fa Sol arası tam sestir. 9 Komadır.
5- Sol La arası tam sestir. 9 Komadır.
6- La Si arası tam sestir. 9 Komadır.
7- Si Do yarım sestir. 5 Komadır.

Do(Tam Ses)Re(Tam Ses)Mi(Yarım Ses)Fa(Tam Ses)Sol(Tam Ses)Lâ (Tam Ses)Si(Yarım Ses)Do

Do(9 koma)Re(9 koma)Mi(5 Koma)Fa(9 koma)Sol(9 koma)La(9 koma)Si(5 Koma)Do

5- Seyri:
Makamın notaları arasında dolaşma tarzıdır. İnici, inici-çıkıcı, çıkıcı seyirler vardır. Her makamın da kendine has seyri olabilir.

Çıkıcı makamlar karar sesi civarından başlayarak makama girerler.

USUL:
Nim Sofyan
Düm Tek
2/4 de 2 vuruşu yani zamanı gösterir 4 ise nota değerini yani hızı gösterir
2 vuruşluk 4 lük notalardan oluşuyor. Başka bir tabirle 2 tane 4 lük notadan oluşmaktadır anlamına gelir.

1 zamanlı vuruş olmayacağı için 1/4 gibi bir değer olmaz bu yüzden usuller 2 den başlar.

Semai
düm tek tek
3/4 : 3 vuruşluk 4 lük nota

Sofyan
Dü üm te ke
4/4 4 tane 4lük nota var. demektir. 4 zamanl 4 lük nota

Makam, Musiki ve Nazariyat Dersleri | Üsküdar Makam Atölyesi ÜMA

http://defteriniz.com/t-s-m-nde-aralik-koma-ve-degistirici-isaret-kavramlari/43990/

Uşşak ve Bayati makamları aynı makamlardır. Sadece seyirleri değişmektedir.

Durakları, güçlüleri, yedenleri aynıdır

Durak: La - Dügah perdesidir.

Güçlü Re- Neva Perdesidir

Yeden: Sol (Rast)

Arıza: Si koma bemol

KST

Rast Makamı

TKST

Durağı: Sol (Rast) perdesidir.
Seyri: Çıkıcıdır.
Genişlemesi: Genişlemesi daha çok Yegâh’ta (pes re) Rast beşlisi ile yapılır.
Dizisi: Yerinde Rast beşlisine Nevâ’da bir Rast dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. Râst, Dügâh, Segâh, Çârgâh, Nevâ, Hüseynî, Evic, Gerdâniye seslerinden oluşur.
Güçlüsü: Beşli ile dörtlünün ek yerindeki Re (Nevâ) perdesidir.
Yedeni: Irak (fa diyez) perdesidir.
Donanım: Donanıma bir koma si bemol (segah perdesi) ve dört koma fa diyez (eviç perdesi) basılır.

Karar sesi sol ve civarından başlayıp kararda kalır. Artından güçlüsünde de kalış yapar. Ardından Neva perdesi üzerinde rast 5'lisini göstererek devam eder.