 |
| Görsel Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur, Gerçek değil Temsilidir. |
"Ramazan ayı girince Cennet kapıları açılır, Cehennemin kapıları kapanır ve merede-i şeyâtîn zincire vurulur." (Buhari, Savm, 5) bu hadise göre mecaz olarak anlamazsak düz mantıkla bakarsak, o zaman Ramazan'da kötülüklerin azalıp tamamen yok olması gerekiyor. Peki öyleyse neden dünyada kötülükler azalıp yok olmuyor? Bu hadis ne anlatmak istiyor ve bu hadisi nasıl anlamamız gerekiyor?
Bu çok yerinde ve derin bir soru. Bahsettiğiniz hadis sahih kaynaklarda geçiyor ve zahiren bakıldığında, gerçekten de Ramazan ayında kötülüklerin yok olması gerektiği gibi bir anlam çıkabilir. Ancak bu hadisi doğru anlamak için birkaç önemli noktayı dikkate almak gerekir:
1. "Meredetü'ş-şeyâtîn" ifadesi ne demektir?
Hadiste geçen “merede-i şeyâtîn” ifadesi, en azgın, en etkili şeytanlar anlamına gelir. Yani tüm şeytanlar değil, özellikle en tehlikeli olanları zincire vurulur. Bu ifade, şeytanın insan üzerindeki etkisinin azaldığını gösterir, tamamen ortadan kalktığını değil.
2. İnsanın nefsini dışlamamak gerekir
İnsan sadece şeytanın etkisiyle günah işlemez. Nefis de önemli bir etkendir. Ramazan'da şeytan etkisi azalsa bile, nefis yerinde durur. O yüzden kötülükler tamamen bitmez, ama azalması beklenir.
3. "Zincire vurulmak" mecaz mı?
Bu konuda alimler arasında farklı görüşler vardır:
-
Bazıları mecaz olarak yorumlar: Şeytanların etkisinin zayıflaması anlamındadır. İnsanlar oruç, namaz, Kur’an gibi ibadetlerle içsel olarak güçlenir ve bu da şeytanın etkisini sınırlar.
-
Bazıları hakiki anlamda zincire vurulduklarını kabul eder, ama etkilerinin tamamen yok olmadığını söyler. Çünkü zincirlenmiş olmaları, her insana ulaşamayacakları anlamına gelir, herkese değil, salihlere ulaşamazlar şeklinde yorumlanır.
4. Ramazan'da kötülük azalıyor mu?
Genel olarak bakıldığında, Ramazan ayında:
-
İnsanlar daha çok ibadet eder.
-
Yardımlaşma artar.
-
Günahlardan kaçınma eğilimi yükselir.
Bu da hadisin etkisinin toplumsal olarak görüldüğünü gösterir. Ama elbette herkesin aynı şekilde etkilenmediği, hâlâ kötülük işleyenlerin olduğu da bir gerçektir.
Sonuç:
Bu hadis bize şunu anlatıyor:
Ramazan, Allah’ın rahmetinin ve yardımının yoğunlaştığı bir aydır. Şeytanın etkisi azalır, ancak tamamen yok olmaz. Kötülüğün azalması, bireyin nefsine hâkimiyetiyle doğrudan ilişkilidir.
Yani hadis bir müjde niteliğindedir; Ramazan'da hayra yönelmek daha kolay, günahlardan uzak durmak daha ulaşılabilir hâle gelir.
Bu konuyu ayetlerle ya da diğer hadislerle birlikte daha da derinleştirelim:
Bu konuyu derinleştirmek için hadisi hem Kur’an perspektifinden, hem de alimlerin yorumları üzerinden biraz daha açalım:
🔹 1. Kur’an’da Şeytanın Rolü ve Ramazan’la Bağlantısı
Kur’an’da şeytanın temel görevi, vesvese vermek, aldatmak ve insanı saptırmaya çalışmaktır:
"Sonra andolsun ki onlara önlerinden, arkalarından, sağlarından, sollarından sokulacağım ve onların çoğunu şükredenlerden bulamayacaksın."
(A’râf, 7/17)
Şeytanın bu etkisi, insanın zaaflarıyla birleştiğinde ortaya çıkar. Ancak Ramazan ayında:
-
İnsan aç kalır, bu da nefsin arzularını kırar.
-
Kur’an okunur, Allah’ı anma artar → zikir şeytanı uzaklaştırır.
-
Topluca ibadet (teravih, iftar) bilinci oluşur → manevi atmosfer güçlenir.
Bu ortamda şeytanın hareket alanı daralır, çünkü insanın iç savunması güçlenmiştir.
🔹 2. Şeytanın Zincire Vurulması Ne Demektir?
a. Hakiki anlam (bazı alimlere göre):
Ramazan’da gerçekten şeytan zincire vurulur. Ancak bu zincirleme, herkes için aynı sonucu vermez.
İbn Hacer el-Askalânî der ki:
“Şeytanların bağlanması, ancak orucu hakkıyla tutanlara mahsustur.”
Yani oruç tutan, gözünü, kulağını, dilini de kontrol eden kimseler için şeytan etkisiz hale gelir. Yoksa sadece yemek yememekle yetinenler için zincirin etkisi görülmez.
b. Mecazi anlam (bazı alimlere göre):
Bu ifade, şeytanın etkisinin zayıfladığını anlatmak içindir. Çünkü Ramazan:
-
İbadet zamanıdır.
-
Tövbe kapısı ardına kadar açıktır.
-
Hayır işlemek kolaylaşır.
Bu da şeytanın vesvesesinin insanda karşılık bulmamasına yol açar.
🔹 3. Nefis ve Şeytan Ayrımı
Şeytan ortadan kalksa bile, nefis yerindedir. Kur’an’da nefsin üç hali vardır:
-
Nefs-i emmâre: Kötülüğü emreden nefis (Yusuf, 12/53)
-
Nefs-i levvâme: Kendini kınayan nefis (Kıyâmet, 75/2)
-
Nefs-i mutmainne: Huzura ermiş nefis (Fecr, 89/27)
Ramazan, bu geçişi sağlamak için bir eğitim ayıdır. Şeytan etkisi zayıflar, nefis terbiye edilirse gerçek değişim olur.
🔹 4. Kötülükler Niye Bitmiyor?
Bu sorunun cevabı insanın iradesinde gizlidir. Ramazan’da bir yol açılır, ama yürümek bize düşer. Allah yardım eder, fırsatlar sunar. Ama insan bu fırsatları değerlendirmezse, değişim olmaz.
Kur’an'da şöyle geçer:
"Bir topluluk, kendilerindeki durumu değiştirmedikçe, Allah da onların durumunu değiştirmez."
(Ra’d, 13/11)
Ramazan bir rahmet mevsimidir ama zorunlu dönüşüm değil, teklif edilen bir dönüşüm içerir.
🔹 Sonuç ve Ders:
-
Hadis bize umut verir: "Şeytanın etkisi azalıyor, Allah sana yardım ediyor."
-
Ama aynı zamanda bir görev verir: "Sen de kendini dönüştür, fırsatı değerlendir."
-
Kötülüklerin hâlâ olması, insanların bu manevi fırsatı değerlendirmemesiyle ilgilidir.
İstersen bu konuyu ayet ve hadislerle Ramazan'da manevi terbiye nasıl olur başlığı altında bir yazıya da dönüştürebilirim.
Şeytanlar Bağlıysa Bu Günahlar Ne | Fikret Çetin 52
Yorum Gönder